Fosfor-pentahlorid
Šablon:Infokutija hemijski spoj
Fosfor-pentahlorid je hemijski spoj, koji ima sumarnu formulu PCl5 i molekulsku masu od 208,239 Da. To je jedan od najvažnijih fosfornih hlorida, a ostali su fosfor-trihlorid (PCl3) i fosfor-oksitrihlorid (POCl3). PCl5 služi u reakciji hloriranja reagensa. To je bezbojna čvrsta tvar, koja je osjetljiva na vodu i vlagu, a komercijalni uzorci mogu biti žućkasti i kontaminirani hlorovodikom.
Struktura
Strukture fosfor-hlorida su uvijek u skladu sa VSEPR teorijom. Struktura PCl5 zavisi od njegove okoline. Gasni i rastopljeni PCl5 je neutralna molekula sa trigonalnom dvopiramidnom (D3h) simetrijom. Hipervalentna priroda ove vrst (kao i kod PClŠablon:Su) može se objasniti uključivanjem nevezanih MO-ova (teorija molekulskih orbitala) ili resonanse (teorija valencijske veze). Ova trigonalna bipiramidna struktura se javlja u nepolarnim otapalima, kao što su ugljik-disulfid(CS2) i ugljik-tetrahlorid(CCl4).[1] In the solid state PCl5 is ionic, formulated PClŠablon:SuPClŠablon:Su.[2]
U rastvorima sa polarnom otapalima PCl5 podliježr "autoionizaciji".[3] Razblaženi rastvor disocira prema slijedećoj ravnoteži:
- PCl5 [PClŠablon:Su]Cl−.
Na višim koncentracijama, preovladava druga ravnoteža:
- 2 PCl5 [PClŠablon:Su][PCl6−]
Kation PClŠablon:Su i anion PClŠablon:Su su tetraedrni, odnosno oktahedarni. Nekada se mislilo da PCl5 u rastvoru formira dimernu strukturu, P2Cl10, ali to nije podržano nalazimaRaman spektroskopije measurements.