Izvorni kôd stranice Ugljična kiselina

{{Infokutija hemijski spoj
| Strukturna formula = [[Datoteka: Carbonic-acid-2D.svg |250px]] [[Datoteka: Carbonic-acid-3D-balls.png |250px]] 
| Hemijski spoj =Ugljična kiselina
| Druga imena = Rastrvor [[ugljik-dioksid]]a<br />Dihidrogen karbonat<br />Vodik-bikarbonat<br />Zračna kiselina<br /> Hidroksimetanska kiselina <br>[[IUPAC]] ime: Karbonska kiselina<ref name=iupac2013>{{cite book | title =  Nomenclature of Organic Chemistry:  Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book) | publisher =The Royal Society of Chemistry| date = 2014 | location = Cambridge | pages = P001–P004 | doi = 10.1039/9781849733069-FP001 | isbn = 978-0-85404-182-4| chapter = Front Matter }}</ref>
| Sumarna formula =CH<sub>2</sub>O<sub>3</sub><br>/{{chem|H|2|CO3|}} 
| CAS registarski broj =463-79-6
| SMILES = O=C(O)O
| Kratki opis =
| Molarna masa  =
| Agregatno stanje =
| Gustoća =1,668 g/cm<sup>3</sup>
| Tačka topljenja =
| Tačka ključanja =
| Pritisak pare =
| Rastvorljivost =Stabilna samo u rastvoru
| Dipolni moment =
| pKa = 3,6 (p''K''<sub>a1</sub> for H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> only), 6,3 (p''K''<sub>a1</sub> including CO<sub>2</sub>(aq)), 10,32 (p''K''<sub>a2</sub>)
| StdInChI = 1S/CH2O3/c2-1(3)4/h(H2,2,3,4)
| InChI = 1/H2O3/c2-1(3)4/h(H2,2,3,4)
| KEGG = C01353 <br>[[PubChem]]: 767
| EC_broj = 610-295-3
|Hazardi=
| NFPA-H = 0
| NFPA-F = 0
| NFPA-R = 1
}}
'''Ugljična kiselina''' je [[hemijski spoj]] sa [[hemijska formula|hemijskom formulom]] {{chem|H|2|CO3|}} (ekvivalentno: OC(OH)<sub>2</sub>). To je također naziv koji se ponekad daje [[rastvor]]ima  [[ugljik-dioksid]]a u [[voda|vodi]] ([[gazirana voda]]), jer takvi rastvori sadrže male količine H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>. U [[fiziologija|fiziologiji]] ugljična kiselina je opisana kao „isparljiva kiselina“ ili „respiratorna kiselina“,  jer je jedina kiselina koja se plućima izlučuje kao [[plin]].<ref>[http://www.anaesthesiamcq.com/AcidBaseBook/ab2_1.php Acid-Base Physiology 2.1 – Acid-Base Balance] by Kerry Brandis.</ref> Ima važnu ulogu u [[bikarnonatni puferski sistem|bikarbonatnom puferskom sistemu]] za održavanje [[kiselinsko-bazna homeostaza|kiselinsko-bazne homeostaze]].

Ugljična kiselina, koja je [[slaba kiselina]], tvori dvije vrste [[soli]]: [[karbonat]]a i [[bikarbonat]]a. U geologiji, ugljična kiselina uzrokuje rastvaranje [[krečnjak]]a, proizvodeći [[kalcij-bikarbonat]], što dovodi do mnogih  krečnjačkih strukturta, kao što su [[stalaktit]]i i [[stalagmit]]i.

Dugo se vjerovalo da ugljična kiselina ne može postojati kao čisti spoj. Međutim, 1991. godine objavljeno je da su [[NASA|Nasini]] naučnici uspjeli stvoriti uzorak čvrstog materijala H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>.<ref name=Moore>{{cite journal|author1=M. H. Moore|author2=R. K. Khanna|title=Infrared and mass spectral studies of proton irradiated H<sub>2</sub>O + CO<sub>2</sub> ice: Evidence for carbonic acid|journal=Spectrochimica Acta Part A|volume=47|issue=2|pages=255–262|date=1990|doi=10.1016/0584-8539(91)80097-3|bibcode=1991AcSpA..47..255M|url=https://zenodo.org/record/1258549}}</ref>

== Hemijska ravnoteža ==
Kada se ugljik-dioksid otopi u vodi, on postoji u [[hemijska ravnoteža|hemijskoj ravnoteži]] sa ugljičnom kiselinom:<ref name="Green">{{cite book|authors=Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan|year=1997|title=Chemistry of the Elements (2nd ed.) p. 310|publisher= Butterworth-Heinemann| isbn=978-0-08-037941-8}}</ref>
:<chem>CO2 + H2O <=> H2CO3</chem>
[[Hidrat|Hidratacijska]] [[konstanta ravnoteže]] na 25&nbsp; °C naziva se K<sub>h</sub>, što je u slučaju ugljične kiseline [H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>]/[CO<sub>2</sub>] ≈ 1,7 × 10 <sup>−3</sup>,  u ćistoj vodi.<ref name=SB>{{Cite journal |last=Soli|first=A. L.|author2=R. H. Byrne |year=2002 |title=CO<sub>2</sub> system hydration and dehydration kinetics and the equilibrium CO<sub>2</sub>/H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> ratio in aqueous NaCl solution |url= | journal=Marine Chemistry |volume=78 |issue= 2–3|pages=65–73 |doi= 10.1016/S0304-4203(02)00010-5|pmid= |bibcode=}}</ref> Stoga se većina ugljik-dioksida ne pretvara u ugljičnu kiselinu, ostajući kao molekuli CO<sub>2</sub>. U nedostatku [[katalizator]]a, ravnoteža se postiže prilično sporo. [[Konstanta brzine|Konstante brzine]] su 0,039&nbsp; s<sup>−1</sup> za reakciju naprijed (CO<sub>2</sub>&nbsp; + &nbsp;H<sub>2</sub> Onbsp; → H<sub>2</sub>CO<sub>3 </sub>) i 23&nbsp; s<sup>−1</sup> za obrnutu reakciju (H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>&nbsp; → CO<sub>2</sub>&nbsp; + H<sub>2</sub>O). Dodavanjem dva molekula vode u CO<sub>2</sub> nastala bi '' [[ortokarbonska kiselina]]'', C (OH)<sub>4</sub>, koja vodenom rastvoru postoji samo u malim količinama. 

Dodavanjem baze suvišku ugljične kiseline dobija se [[bikarbonat]] (vodik-karbonat). Sa viškom baze, ugljiča kiselina reaguje dajući [[karbonat]]ne [[soli]].

== Uloga ugljične kiseline u krvi ==
Bikarbonat je međuprodukt u transportu CO<sub>2</sub> iz tijela putem [[razmjena plina | razmjene respiratornih plinova]]. Reakcija hidratacije CO<sub>2</sub> je općenito vrlo spora u odsustvu katalizatora, ali [[crveno krvno zrnce|crvene krvne ćelije]] sadrže enzim zvani [[karboanhidraza]], koji povećava brzinu reakcije za 10.000 do 1.000.000 puta , proizvodeći [[bikarbonat]] (HCO<sub>3</sub><sup>–</sup>) rastvoren u [[krvna plazma|krvnoj plazmi]].<ref name="Lindskog_1997">{{cite journal | vauthors = Lindskog S | title = Structure and mechanism of carbonic anhydrase | url = https://archive.org/details/sim_pharmacology-therapeutics_1997_74_1/page/1 | journal = Pharmacology & Therapeutics | volume = 74 | issue = 1 | pages = 1–20 | year = 1997 | pmid = 9336012 | doi = 10.1016/S0163-7258(96)00198-2 }}</ref> Ova katalizirana reakcija obrnuta je onoj u u plućima, gdje se bikarbonat pretvara natrag u CO<sub>2</sub> i omogućava njegovo izbacivanje. Ekvilibracija igra važnu ulogu kao [[puferski rastvor|pufer]] u krvi sisara.<ref>"Excretion". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite.  Chicago: Encyclopædia Britannica, 2010.</ref> Teorijski izvještaj iz 2016. sugerira da ugljična kiselina u krvnom serumu može imati ključnu ulogu u protoniranju različitih dušičnih baza.<ref>[http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/acs.jpcb.5b12742 "Reaction Mechanism for Direct Proton Transfer from Carbonic Acid to a Strong Base in Aqueous Solution I: Acid and Base Coordinate and Charge Dynamics"], S. Daschakraborty, P. M. Kiefer, Y. Miller, Y. Motro, D. Pines, E. Pines, and J. T. Hynes. J. Phys. Chem. B (2016), 120, 2271.</ref>

== Uloga ugljične kiseline u hemiji okeana ==
Okeani svijeta apsorbirali su gotovo polovinu CO<sub>2</sub> koju ljudi emituju izgaranjem fosilnih goriva.<ref name=sabine>{{cite journal|last=Sabine |first=C. L. |year=2004 |title=The Oceanic Sink for Anthropogenic CO<sub>2</sub> |url=http://www.sciencemag.org/cgi/content/short/305/5682/367" |journal=Science |volume=305 |issue=5682 |pages=367–371 |doi=10.1126/science.1097403 |pmid=15256665 |display-authors=etal |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080706143710/http://www.sciencemag.org/cgi/content/short/305/5682/367 |archive-date=July 6, 2008 |bibcode=2004Sci...305..367S |hdl=10261/52596}}</ref>&nbsp; Procjenjuje se da je dodstni rastvoreni ugljik-dioksid uzrokovao promjenu prosječnog pH površine okeana za oko &minus, 0,1 jedinica sa predindustrijskih nivoa. Ovo je poznato kao [[zakiseljavanje okeana]], iako okean ostaje [[baza (hemija)|bazni]].<ref>National Research Council. "Summary". Ocean Acidification: A National Strategy to Meet the Challenges of a Changing Ocean. Washington, DC: The National Academies Press, 2010. 1. Print.</ref>

== Kiselost ugljične kiseline ==
Ugljična kiselina je [[karboksilna kiselina]] sa [[hidroksilna grupa|hidroksilnom grupom]] kao [[supstituent]]om. Također je [[kiselina|poliprotonska kiselina]]: specifično je [[diprotonska kiselina| diprotonska]] i tako ima dva protona koji se mogu razdvojiti od matične molekule. Dakle, postoje dvije [[konstanta disocijacije kiseline | konstante disocijacije]], od kojih je prva za disocijaciju u [[bikarbonat]] (koji se naziva i vodik-karbonatni) ion HCO<sub>3</sub><sup>−</sup>:

:<chem>H2CO3 <=> HCO3^- + H+</chem>
:''K''<sub>a1</sub> = 2.5×10<sup>−4</sup>;<ref name=Green/> p''K''<sub>a1</sub> = 3,6 na 25 °C.
Kada se navodi i koristi prva konstanta disocijacije ugljič kiseline, o tome se mora voditi računa. U vodenim rastvorima ugljična kiselina postoji u ravnoteži sa ugljik-dioksidom, a koncentracija H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> je mnogo niža od koncentracije CO<sub>2</sub >. U mnogim analizama,  H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> uključuje otopljeni CO<sub>2</sub> (naziva se CO<sub>2</sub>(aq)), H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>*, što se koristi  za predstavljanje dvije vrste prilikom pisanja jednadžbe ravnoteže hemijske ravnoteže. Jednadžba se može prepisati na sljedeći način: <ref name = Green />
:H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>*<=>HCO<sub>3</sub><sup>−</sup> + H<sup>+</sup>
:''K''<sub>a</sub>(app) = 4,47×10<sup>−7</sup>; p''K''(app) = 6,35 na 25&nbsp;°C i [[ionska snaga]] = 0,0.
Dok se očigledni p''K''<sub>a</sub> citira kao konstanta disocijacije ugljične kiseline, dvosmislen je i možda bi se bolje mogao nazvati konstantom kiselosti otopljenog ugljik-dioksida., kao posebno korisno za izračunavanje [[pH]] rastvora koje sadrže CO<sub>2</sub>. Slična situacija odnosi se na [[sumporasta kiselina|sumporastu kiselinu]] (H<sub>2</sub>SO<sub>3</sub>), koja postoji u ravnoteži sa značajnim količinama nehidriranog [[sumpor-dioksid]]a.
Druga konstanta je za disocijaciju [[bikarbonat]]nog  u [[karbonat]]ni ion CO<sub>3</sub><sup>2−</sup>:
:<chem>HCO3^-<=>CO3^{2-}{} + H+</chem>
:''K''<sub>a2</sub> = 4,69×10<sup>−11</sup>; p''K''<sub>a2</sub> = 10,329 na 25&nbsp;°C  a ionska snaga = 0,0.

Tri kiselinske konstantr definitrane su kako slijedi:
:<math>K_{a1} = \frac{[\text{H}^+][\text{HCO}_3^-]}{[\text{H}_2\text{CO}_3]},</math>
:<math>K_a\text{(app)} = \frac{[\text{H}^+][\text{HCO}_3^-]}{[\text{H}_2\text{CO}_3] + [\text{CO}_2\text{(aq)}]},</math>
:<math>K_{a2} = \frac{[\text{H}^+][\text{CO}_3^{2-}]}{[\text{HCO}_3^-]}.</math>

=== pH i sastav rastvora ugljične kiseline ===
Sastav rastvora ugljične kiseline u potpunosti se određuje [[parcijalni pritisak|parcijalnim pritiskom]] <math>p_{\text{CO}_2}</math>  ugljik-dioksida iznad rastvora. Da bi se izračunao sastav, mora se uzeti u obzir
* sljedeća ravnoteža između otopljenog CO<sub>2</sub> i plinovitog CO<sub>2</sub> iznad rastvora:
::CO<sub>2</sub>(plin) <=> CO<sub>2</sub>(rastvoren) sa <math>\textstyle \frac{[\text{CO}_2]_{aq}}{p_{\text{CO}_2}} = \frac{1}{k_\text{H}},</math> 
gdje where 
*k<sub>H</sub> = 29,76 atm/(mol/L) ([[Henryjev zakon|Henryjeva konstanta]]) na 25&nbsp;°C
::<math>\Leftrightarrow [\text{CO}_2]_{aq} = p_{\text{CO}_2} / k_\text{H}</math>
* ravnoteža hidratacije između otopljenih CO<sub>2</sub> i H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> sa konstantom <math>K_h = \tfrac{[\text{H}_2\text{CO}_3]_{aq}}{[\text{CO}_2]_{aq}}</math> (vidi gore)
::<math>\Leftrightarrow [\text{H}_2\text{CO}_3]_{aq} = K_h [\text{CO}_2]_{aq} = \frac{K_h}{k_\text{H}} p_{\text{CO}_2}</math>
* prva ravnoteža disocijacije ugljične kiseline (vidi gore ''K''<sub>a1</sub>)
::<math>\Leftrightarrow [\text{H}^+][\text{HCO}_3^-] = K_{a1}[\text{H}_2\text{CO}_3] = \frac{K_h K_{a1}}{k_\text{H}} p_{\text{CO}_2}</math>
* druga ravnoteža disocijacije ugljične kiseline (vidi gote ''K''<sub>a2</sub>)
*disocijacijska ravnotrža vode: <math>[\text{H}^+][\text{OH}^-] = 10^{-14}</math>
* uvjet neutralnosti naboja: <math>[\text{H}^+]=[\text{OH}^-]+[\text{HCO}_3^-]+2[\text{CO}_3^{2-}]</math>
Pri izolaciji [HCO<sub>3</sub><sup>&minus;</sup>] u prvoj disocijacijskoj ravnoteži, [HCO<sub>3</sub><sup>2&minus;</sup>] u drugoj didocijacijskoj ravnoteži i [OH<sup>&minus;</sup>]  u disocijacijskoj ravnoteži vode, zatim zamjenom sve tri  naboja u uvjetima neutralnosti, dobija se kubna jednadžba u [H<sup>+</sup>], čiji rastvor daje vrijednosti pH i koncentracije različitih vrsta u sljedećoj tabeli. (druga ravnoteža disocijacije može se zanemariti za ovaj određeni problem, smanjujući kubnu jednadžbu na jednostavan kvadratni korijen; vidi napomene ispod tabele.)
{|align="center" class="wikitable" style="background:#FFF;color:#000;text-align:center"
|-
!style="width:9em" scope="col"| <math>p_{\text{CO}_2}</math><br /><small>(atm)</small>
!style="width: 5em" scope="col"| pH
!style="width:9em" scope="col"| [CO<sub>2</sub>]<br /><small>(mol/L)</small>
!style="width:9em" scope="col"| [H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>]<br /><small>(mol/L)</small>
!style="width:9em" scope="col"| [HCO<sub>3</sub><sup>&minus;</sup>]<br /><small>(mol/L)</small>
!style="width:9em" scope="col"| [CO<sub>3</sub><sup>2&minus;</sup>]<br /><small>(mol/L)</small>
|-
|scope="row"| {{0|1,0 ×}} 10<sup>−8</sup> 
| 7,00
| 3,36 × 10<sup>−10</sup>
| 5,71 × 10<sup>−13</sup>
| 1,42 × 10<sup>−{{0}}9</sup>
| 7,90 × 10<sup>−13</sup>
|-
|scope="row"| {{0|1.0 ×}} 10<sup>−7</sup> 
| 6,94
| 3,36 × 10<sup>−{{0}}9</sup>
| 5,71 × 10<sup>−12</sup>
| 5,90 × 10<sup>−{{0}}9</sup>
| 1,90 × 10<sup>−12</sup>
|-
|scope="row"| {{0|1.0 ×}} 10<sup>−6</sup>
| 6,81
| 3,36 × 10<sup>−{{0}}8</sup>
| 5,71 × 10<sup>−11</sup>
| 9,16 × 10<sup>−{{0}}8</sup>
| 3,30 × 10<sup>−11</sup>
|-
|scope="row"| {{0|1.0 ×}} 10<sup>−5</sup>
| 6,42
| 3,36 × 10<sup>−{{0}}7</sup>
| 5,71 × 10<sup>−10</sup>
| 3,78 × 10<sup>−{{0}}7</sup>
| 4,53 × 10<sup>−11</sup>
|-
|scope="row"| {{0|1.0 ×}} 10<sup>−4</sup>
| 5,92
| 3,36 × 10<sup>−{{0}}6</sup>
| 5,71 × 10<sup>−{{0}}9</sup>
| 1,19 × 10<sup>−{{0}}6</sup>
| 5,57 × 10<sup>−11</sup>
|-style="background-color:#AFF"
|scope="row"| {{0|}}3.5 × 10<sup>−4</sup>
| 5,65
| 1,18 × 10<sup>−{{0}}5</sup>
| 2,00 × 10<sup>−{{0}}8</sup>
| 2,23 × 10<sup>−{{0}}6</sup>
| 5,60 × 10<sup>−11</sup>
|-
|scope="row"| {{0|1.0 ×}} 10<sup>−3</sup>
| 5,42
| 3,36 × 10<sup>−{{0}}5</sup>
| 5,71 × 10<sup>−{{0}}8</sup>
| 3,78 × 10<sup>−{{0}}6</sup>
| 5,61 × 10<sup>−11</sup>
|-
|scope="row"| {{0|1.0 ×}} 10<sup>−2</sup>
| 4,92
| 3,36 × 10<sup>−{{0}}4</sup>
| 5,71 × 10<sup>−{{0}}7</sup>
| 1,19 × 10<sup>−{{0}}5</sup>
| 5,61 × 10<sup>−11</sup>
|-
|scope="row"| {{0|1.0 ×}} 10<sup>−1</sup>
| 4,42
| 3,36 × 10<sup>−{{0}}3</sup>
| 5,71 × 10<sup>−{{0}}6</sup>
| 3,78 × 10<sup>−{{0}}5</sup>
| 5,61 × 10<sup>−11</sup>
|-
|scope="row"| {{0|1.0 ×}} 10<sup>{{0|+}}0</sup>
| 3,92
| 3,36 × 10<sup>−{{0}}2</sup>
| 5,71 × 10<sup>−{{0}}5</sup>
| 1,20 × 10<sup>−{{0}}4</sup>
| 5,61 × 10<sup>−11</sup>
|-style="background-color:#AFF"
|scope="row"| {{0|}}2.5 × 10<sup>{{0|+}}0</sup>
| 3,72
| 8,40 × 10<sup>−{{0}}2</sup>
| 1,43 × 10<sup>−{{0}}4</sup>
| 1,89 × 10<sup>−{{0}}4</sup>
| 5,61 × 10<sup>−11</sup>
|-
|scope="row"| {{0|1.0 ×}} 10<sup>{{0|+}}1</sup>
| 3,42
| 3,36 × 10<sup>−{{0}}1</sup>
| 5,71 × 10<sup>−{{0}}4</sup>
| 3,78 × 10<sup>−{{0}}4</sup>
| 5,61 × 10<sup>−11</sup>
|}
* U ukupnom opsegu pritiska, pH je uvijek mnogo niži od p''K''<sub>a2</sub> (= 10,3) tako da je koncentracija CO <sub>3</sub><sup>2−</sup> juvijek zanemariva s obzirom na koncentraciju HCO<sub>3</sub><sup>–</sup>. U stvari, CO<sub>3</sub><sup>2−</sup> ne igra kvantitativnu ulogu u sadašnjem izračunu (vidi napomenu dolje).
* Za nestajanje <math>p_{\text{CO}_2}</math>, pH  je sličan onom kod čiste vode (pH = 7), a rastvoreni ugljik je u osnovi u obliku HCO<sub>3</sub><sup>−</sup>.
* Pri normalnim atmosferskim prilikama  (<math>p_{\text{CO}_2}=3.5\times 10^{-4}</math> atm), dobija se blago kiseli rastvor  (pH = 5,7), a otopljeni ugljen je sada u osnovi u obliku CO<sub>2</sub> i HCO<sub>3</sub><sup>&minus;</sup>.
* Za pritisak CO<sub>2</sub> tipski za gazirana pića u bocama (<math>p_{\text{CO}_2}</math> ~ 2.5 atm),  dobija se relativno kiseliji medij (pH =3,7) sa visokom koncentracijom rtastvorenog CO<sub>2</sub>. Ove osobine doprinose kiselkastom i reskom okusu ovih pića.
* Između 2,5 i 10 atm, pH prelazi vrijednost p''K''<sub>a1</sub (3,60), sa [H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>] &gt; [HCO<sub>3</sub><sup>−</sup>], pod visokim pritiskom.
*Grafikon ravnotežnih koncentracija ovih različitih oblika rastvorenog neorganskog ugljika (i koja vrsta je dominantna) u zavisnosti od pH otopine poznat je kao [[Bjerrumov  grafikon]].

==Također pogledajte==
* [[Kiselina]] 
* [[Karbonat]]
* [[Bikarbonat]]

== Reference ==
{{Reflist}}

==Dopunska literatura==
*{{cite journal | last1 = Welch | first1 = M. J. | last2 = Lifton | first2 = J. F.
 | last3 = Seck | first3 = J. A. | journal = J. Phys. Chem. | volume = 73 | issue = 335 | year = 1969 | doi = 10.1021/j100844a033 | title = Tracer studies with radioactive oxygen-15. Exchange between carbon dioxide and water | pages = 3351}}
*{{cite book | author=Jolly, W. L. | title=Modern Inorganic Chemistry (2nd Edn.) | location=New York | publisher=McGraw-Hill | year=1991 | isbn=978-0-07-112651-9}}
*{{cite journal | last1 = Moore | first1 = M. H. | last2 = Khanna | first2 = R. | title = Infrared and Mass Spectral Studies of Proton Irradiated H2O+Co2 Ice: Evidence for Carbonic Acid Ice: Evidence for Carbonic Acid | journal = Spectrochimica Acta Part A | volume = 47A | doi =10.1016/0584-8539(91)80097-3 | pages = 255–262 | year = 1991 | issue = 2| bibcode = 1991AcSpA..47..255M | url = https://zenodo.org/record/1258549 }}
* {{cite journal | last1 = W. Hage | first1 = K. R. Liedl | last2 = Liedl | first2 = E. | title = Carbonic Acid in the Gas Phase and Its Astrophysical Relevance | journal = Science | volume = 279 | pages = 1332–1335
 | year = 1998 | doi = 10.1126/science.279.5355.1332 | pmid = 9478889 | last3 = Hallbrucker | first3 = A | last4 = Mayer | first4 = E | issue = 5355| bibcode = 1998Sci...279.1332H }}
* {{cite journal | last1 = Hage | first1 = W. | last2 = Hallbrucker | first2 = A.
 | last3 = Mayer | first3 = E. | title = A Polymorph of Carbonic Acid and Its Possible Astrophysical Relevance | journal = J. Chem. Soc. Faraday Trans.| volume = 91 | pages = 2823–2826 | doi = 10.1039/ft9959102823 | year = 1995 | issue = 17| bibcode = 1995JCSFT..91.2823H }}

== Vanjski linkovi ==
* [http://www.newton.dep.anl.gov/askasci/chem99/chem99661.htm Ask a Scientist: Carbonic Acid Decomposition] ([https://web.archive.org/web/20101121111350/http://www.newton.dep.anl.gov/askasci/chem99/chem99661.htm archive])
* [http://www.wiley-vch.de/vch/journals/2002/press/200005press.html Why was the existence of carbonic acid unfairly doubted for so long?]
*[http://www2.iq.usp.br/docente/gutz/Curtipot_.html Carbonic acid/bicarbonate/carbonate equilibrium in water: pH of solutions, buffer capacity, titration and species distribution vs. pH computed with a free spreadsheet]
*[https://web.archive.org/web/20091018082042/http://www.chem.usu.edu/~sbialkow/Classes/3600/Overheads/Carbonate/CO2.html How to calculate concentration of Carbonic Acid in Water]

{{spojevi vodika}}
{{Oksidi}}
{{spojevi ugljika}}

[[Kategorija: Alkani]]
[[Kategorija: Karbonati]]
[[Kategorija: Mineralne kiseline]]
[[Kategorija:Neorganska hemija]]