Izvorni kôd stranice Red veze

'''Red veze''' je broj [[hemijska veza|veza]] između para [[atom]]a. Naprimjer, u [[Diatomska molekula|diatomskom]] [[dušik]]u N≡N red veze je 3,  a u [[acetilen]]u H−C≡C−H,  red veze među dva atoma [[ugljik]]a također je  3, a za C−H red veze = 1. Red veze ukjazuje na  stabilnosti veze.<ref name=<“Laider“>{{cite book|author=Laidler K. J.|year=1978|title=Physical chemistry with biological applications. Benjamin/Cummings|place= Menlo Park|isbn=  0-8053-5680-0}}</ref><ref name=<“Weast“>{{cite book|author=Weast R. C., Ed.|year= 1990|title=CRC Handbook of chemistry and physics|url=https://archive.org/details/crchandbookofche70edunse|publisher= Chemical Rubber Publishing Company|place= Boca Raton|isbn=  0-8493-0470-9}}</ref><ref name=<“Binder“>{{cite book|name=Binder H.|year=1999|title=Lexikon der chemischen Elemente|publisher=S. Hirzel Verlag|place=Stuttgart|isbn=3-7776-0736-3}}</ref>

U molekulama sa [[Rezonansa (hemija)|rezonansom]] ili neklasičnom vezanju, red veze ne mora biti  cijeli [[racionalni broj]]. U [[benzen]]u, gdje izmještene  [[molekulska orbitala|molekulske orbitale]] između šest ugljika sadrže 6 [[pi elektron]]a,  esencijski se procjenjuje  polovina [[pi veza|pi veze]] zajedno sa [[sigma veza|sigma vezom]],  na svakom paru atoma ugljika, tako da  je red veze 1,5. Redovi veze od 1,1, primjerice, mogu se  naći  u kompleksnim strukturama i esencijski označavaju  relativnu jačinu veze na veze reda 1. <ref name=<“Atkins“>{{cite book|author=Atkins P.,  de Paula J.|year=2006|title=Physical chemistry, 8th Ed.|publisher=W. H. Freeman|place=San Francisco|isbn=0-7167-8759-8|url-access=registration|url=https://archive.org/details/atkinsphysicalch00pwat}}</ref>
<ref name=<“Whitten“>{{cite book|author=Whitten K.W., Gailey K. D. and Davis R. E.|year= 1992|title=  General chemistry, 4th Ed.|url=https://archive.org/details/generalchemistry0000whit_e3n4|publisher= Saunders College Publishing|place= Philadelphia|isbn=   0-03-072373-6}}</ref><ref name=<“Petrucci“>{{cite book|author=Petrucci R. H., Harwood W. S., Herring F. G.|year= 2002|title= General Chemistry, 8th Ed. |url=https://archive.org/details/generalchemistry0008petr|publisher=Prentice-Hall|place=  New York|isbn= 0-13-014329-4}}</ref>

U [[teorija molekulskkih orbitala|teoriji molekulskih orbitala]], red veze se također definira kao polovina razlike između broja [[vezni elektron|veznih elektrona]] i broja [[antivezanje|antiveznih elektrona]] , suglasno  slijedećoj  jednadžbi. Na ovaj način se često, iako ne uvijek,  dođe do istog rezultata. Red veze je također i  pokazatelja  [[jačina veze|jačine veze]] i široko se koristi u [[teorija valencije veze|teoriji valencije veze]].

:<math>\text{B.O.} = \frac{\text{broj veznih elektrona} - \text{broj antiveznih elektrona}}{2}\ </math>

Redovi veze od jedne polovine mogu da budu stabilni,  što ilustrira stabilnost H}<sub>2</sub><sup>+</sup> (dužina veze 106 pm}, energija veze 269 kJ/mol}) i He}<sub>2</sub><sup>+</sup> (dužina veze 108 pm}, energija veze 251 kJ/mol).<ref>Bruce Averill and Patricia Eldredge, ''Chemistry: Principles, Patterns, and Applications'' (Pearson/Prenti).</ref>

Koncepcija  reda veze se primjenjuje  u [[molekulska dinamika|molekulskoj dimanici]] i [[potencijal reda veze|potencijalima reda veze]].  Veličina  reda veze je povezana sa [[dužina veze|dužinom veze]]. Na osnovu nalaza [[Linus Pauling|Linusa Paulinga]] iz [[1947]]., slijedi da se red veze eksperimentalno  može opisati kao:

:<math> s_{ij} = \exp{\left[ \frac{d_{1} - d_{ij}}{b} \right]} </math>

gdje je 
*<math>d_{1}</math> = jednostruke veze,
* <math>d_{ij}</math> = eksperimentalno izmerena dužina veze, i 
*b = konstanta, koja ovisi o kombinaciji  dva data  atoma.  Za '''b''', Pauling je predložio vrijednost 0,353 Å.  Ova  definicija reda veze ima, u izvjesnom smislu  ''ad hoc'' obilježje  i lahko je primenljiva jedino za [[Diatomska molekula|dvoatomske]] molekule. Standardna [[Kvantna mehanika|kvantno mehanička]] definicija reda veze je razmatrana tokom dužeg vremenskog perioda.<ref>IUPAC Gold Book: http://goldbook.iupac.org/BT07005.html bond order.</ref><ref>[http://www.iupac.org/goldbook/BT07005.pdf {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100705033901/http://www.iupac.org/goldbook/BT07005.pdf |date=5 Juli 2010 }} PDF.</ref>

== Primjeri==

{| class="wikitable sortable"
| style="text-align:center;"|'''Tip veze'''
| style="text-align:center;"| '''Broj veznih elektrona'''
| style="text-align:center;"|'''Naziv veze'''
| style="text-align:center;"|'''Primjerni element'''
| style="text-align:center;"|'''Primjer  C-C-veze kod [[ugljikohidrat]]a'''
|-
| 0
| 0
|Nema veza
|style="text-align:right"| [[Neon]] Ne
| [[Metan]]: Nema C-C-veze
|-
| 0,5
| 1
| Polovična veza 
|style="text-align:right"| Dvovodikova molekula  [[vodik|H<sub>2</sub><sup>+</sup>]]
| 
|-
| 1
| 2
| [[Jednostruka veza]]
|style="text-align:right"| Difluorna molekula [[fluor|F<sub>2</sub>]]
| [[Etan]]: C–C-jednostruka veza
|-
| 1,5
| 3
| Tropolovinska veza
|style="text-align:right"| [[Ozon]] [[kisik|O<sub>3</sub>]]
| [[Benzol]]: [[Mezomerija]] između jednostruke i dvostruke veze
|-
| 2
| 4
| [[Dvostruka veza]]
|style="text-align:right"| [[Dvostruka veza|O<sub>2</sub>]]
| [[Eten]]: C=C-dvostruka veza
|-
| 3
| 6
| [[Trostruka veza]]
|style="text-align:right"| Dvodušik [[dušik|N<sub>2</sub>]]
| [[Etin]]: C☰C-trostruka veza
|}

== Reference ==
{{refspisak|2}}

==Vanjski linkovi==
{{Commons|Bond order}}

{{Hemijske veze}}

[[Kategorija:Hemijske veze]]
[[Kategorija:Osobine hemijske veze]]