Izvorni kôd stranice Litij

{{Infokutija hemijski element
| Hemijski element = Litij
| Simbol = Li
| Atomski broj = 3
| Serija = Alkalni metali
| Grupa = 1
| Perioda = 2
| Blok = s
| Slika = [[Datoteka:Lithium paraffin.jpg|180px]]
| Boja serije = OrangeRed
| Izgled = srebreno-bijeli, sivi
| Zastupljenost = 0,006<ref name="dtv" /><ref name="harry" />
| Atomska masa = 6,941<ref name="wieser" />
| Atomski radijus = 145
| Atomski radijus izračunat = 167
| Kovalentni radijus = 128
| Van der Waalsov radijus = 182
| Elektronska konfiguracija = [He] 2s<sup>1</sup>
| Elektroni u energetskom nivou = 2, 1
| Energija ionizacije_1 = 520,2
| Izlazna energija = 2,9<ref name="ludwig" />
| Agregatno stanje = čvrsto
| Mohsova skala tvrdoće = 0,6
| Struktura kristala = kubična, prostorno orjentirana
| Gustoća = 534 (pri 20 °C)<ref name="greenwood" /><ref name="gale" />
| Magnetizam = paramagnetičan (<math>\chi_{m}</math>= 1,4 · 10<sup>−5</sup>)<ref name="crc" />
| Tačka topljenja_K = 453,69
| Tačka topljenja_C = 180,54
| Tačka ključanja_K = 1603<ref name="zhang" />
| Tačka ključanja_C = 1330
| Molarni volumen = 13,02 • 10<sup>-6</sup>
| Toplota isparavanja = 136<ref name="zhang" />
| Toplota topljenja = 3
| Pritisak pare = 1,63
| Pritisak pare_K = 453,7
| Brzina zvuka = 6000
| Brzina zvuka_K = 293,15
| Specifična toplota = 3482<ref name="harry" />
| Specifična toplota_K = 298
| Specifična električna provodljivost = 10,6 • 10<sup>6</sup>
| Specifična električna provodljivost_K = 
| Toplotna provodljivost = 85
| Toplotna provodljivost_K = 
| Oksidacioni broj = '''+1'''
| Oksidi = Li<sub>2</sub>O
| Elektrodni potencijal = −3,04 V
| Elektronegativnost = 0,98
| Oznaka upozorenja = {{Oznake upozorenja|C}}<br />{{Oznake upozorenja|F}}
| Oznake upozorenja R = {{Oznake upozorenja R|14/15|34}}
| Oznake upozorenja S = {{Oznake upozorenja S|(1/2)|8|43|45}}
| Radioaktivan = Ne
| Izotopi = 
{{Infokutija Hemijski element/Izotop
| Broj tipova raspada = 0
| Simbol = Li
| Maseni broj = 6
| Rasprostranjenost u prirodi = 7,4
}}
{{Infokutija Hemijski element/Izotop
| Broj tipova raspada = 0
| Simbol = Li
| Maseni broj = 7
| Rasprostranjenost u prirodi = '''92,6'''
}}
|}}
'''Litij''' (izvedeno iz [[Grčki jezik|grč.]] λίθος, líthos, ''kamen'') jeste [[hemijski element]] sa simbolom '''Li''' i rednim ([[atomski broj|atomskim]]) brojem 3. On je [[alkalni metali|alkalni metal]] u drugoj periodi [[periodni sistem elemenata|periodnom sistemu elemenata]]. Litij je vrlo lahak metal i ima najmanju gustoću među svim čvrstim elementima (u standardnim uslovima).

Zbog svoje velike reaktivnosti, u prirodi se ne nalazi u elementarnom stanju. Na sobnoj temperaturi, samo na potpuno suhom zraku je postojan duže vrijeme, ali vrlo sporo reagira dajući [[litij nitrid]]. U vlažnom zraku, na površini litija vrlo brzo se formira mat sivi sloj [[litij-hidroksid]]a. Kao i svi alkalni metali, elementarni litij reagira odmah već pri dodiru sa vlagom na koži te tako može prouzrokovati teške opekotine i ozljede zbog nagrizanja. Mnogi spojevi litija, koji u vodenim rastvorima daju [[ion]]e litija smatraju se opasnim za zdravlje, za razliku od analognih spojeva [[natrij]]a i [[kalij]]a.
[[Datoteka:Wie funktioniert eine Lithium-Schwefel-Batterie?.webm|mini|Litij]]
Kao mikroelement, litij u obliku svojih soli je često sastavni dio mineralnih voda. U ljudskom organizmu nalaze se vrlo malehne količine ovog elementa. Ne smatra se neophodnim za život i nema poznate biološke funkcije u organizmu. Međutim, neke soli litija pokazuju medicinsko djelovanje i upotrebljavaju se u [[litijska terapija|litijskoj terapiji]] pri liječenju [[bipolarni poremećaj|bipolarnih poremećaja]],<ref>{{Cite web|url=https://www.healthdirect.gov.au/lithium|title=Lithium}}</ref> manija, depresija i drugih sličnih bolesti.

== Historija ==
[[Datoteka:Arfwedson_Johan_A.jpg|lijevo|mini|Johan August Arfwedson je zaslužan za otkriće litija 1817]]
Smatra se da je litij otkrio švedski naučnik [[Johan August Arfwedson]],<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/biography/Johan-August-Arfwedson|title=Johan August Arfwedson {{!}} Swedish chemist {{!}} Britannica|website=www.britannica.com|language=en|access-date=24. 6. 2024}}</ref> koji je 1817. primijetio prisustvo nekog nepoznatog elementa u mineralu [[petalit]]u (Li<sup>[4]</sup>Al<sup>[4]</sup>[Si<sub>4</sub>O<sub>10</sub>]) a nedugo poslije također i u [[mineral]]ima [[spodumen]]u (LiAl[Si<sub>2</sub>O<sub>6</sub>]) i [[lepidolit]]u (K(Li,Al)<sub>3</sub>[(Al,Si)<sub>4</sub>O<sub>10</sub>](F,OH)<sub>2</sub>), nakon analize mineralnih uzoraka sa ostrva Utö u [[Švedska|Švedskoj]]. Njegov akademski učitelj [[Jacob Berzelius]] predložio je naziv ''lithion'', izvedenicu iz grčkog λίθος ''líthos''‚ ''kamen'', ime koje je izvedeno iz materijala iz kojeg je izoliran, slično kao i kod drugih, do tada poznatih, alkalnih metala [[natrij]]a i [[kalij]]a, a kasnije se to ime ustalilo u svojoj latiniziranoj formi ''lithium''.
<ref name="figurowski" /> Njemački [[hemičar]] [[Christian Gottlob Gmelin]] primijetio je 1818. godine da soli litija boje plamen u crvenu boju. Oba naučnika su narednih godina pokušavali dobiti ovaj element u čistom stanju. Ovo je uspjelo iste godine [[William Thomas Brande|Brandeu]] i [[Humphry Davy|Davyu]] pomoću postupka [[elektroliza|elektrolize]] [[litij oksid]]a (Li<sub>2</sub>O).

[[Robert Wilhelm Bunsen|Robert Bunsen]] i [[Augustus Matthiessen]] uspjeli su 1855. pomoću elektrolize [[litij-hlorid]]a (LiCl) dobiti još veće količine elementarnog litija. Prva komercijalna proizvodnja počela je 1923. u njemačkoj kompaniji "Metallgesellschaft" (danas ''Chemetall GmbH''), gdje se dobijao pomoću elektrolize istopljene smjese [[litij-hlorid|litij-]] (LiCl) i kalij-hlorida (KCl). Wilhelm Schlenk je 1917. sintetizirao prvi litijorganski spoj iz organskih spojeva [[živa|žive]].<ref name="elschenbroich" /> Sve do kraja Drugog svjetskog rata, osim upotrebe kao sredstvo za podmazivanje (mineralno ulje sa dodatkom [[litij-stearat]]a) i u industriji [[staklo|stakla]] ([[litij-karbonat]] ili litij-oksid), gotovo da i nisu postojae aplikacije u kojima se koristio litij. Međutim, to se promijenilo nakon što je SAD-u zatrebao [[tricij]] za pravljenje [[Hidrogenska bomba|hidrogenske bombe]], a koji se može dobiti iz litija. Počela je znatna proizvodnja litija, a jedno od najizdašnijih nalazišta bio je rudnik u blizini gradića [[Kings Mountain (Sjeverna Karolina)|Kings Mountain]] u Sjevernoj Karolini.<ref name="IMR" /> Pošto tricij ima vrlo kratko [[vrijeme poluraspada]], neophodne količine litij su konstantno rasle, pa je SAD u periodu od 1953. do 1963. nagomilao ogromne zalihe ovog metala, koje su tek nakon završetka [[Hladni rat|Hladnog rata]] 1993. dospjele na svjetsko tržište.<ref name="IMR" />

Osim klasičnog rudarenja, jeftinije dobijanje litija je moguće i iz slanih voda. Danas se litij koristi u velikim količinama za razne svrhe kao što je proizvodnja baterija, za [[polimerizacija|polimerizaciju]] elastomera, u građevinarstvu te za organske sinteze u farmaciji i argohemijskoj industriji. Od 2007. najvažniji segment upotrebe litija su primarne (takozvane "litijske") baterije i [[akumulator]]i (sekundarne ili [[litij-ionska baterija|litij-ionske baterije]]).<ref name="mineralsusgs" />

== Osobine ==
=== Fizičke ===
[[Datoteka:Cubic-body-centered.png|thumb|Kristalna struktura litija, a&nbsp;=&nbsp;351&nbsp;pm<ref name="Schubert" />]]
Elementarni litij je srebreno-bijeli, mehki i lahki metal. Na sobnoj temperaturi je najlakši među svim čvrstim elementima ([[gustoća]] 0,534&nbsp;g/cm<sup>3</sup><ref name="Holleman-Wiberg" />). Samo [[vodik]] u čvrstom stanju pri temperaturi od −260&nbsp;°C ima manju gustoću od 0,0763&nbsp;g/cm<sup>3</sup>.<ref name="Holleman-Wiberg" />

Poput drugih alkalnih metala, i litij se kristalizira u kubičnom, prostorno centriranom, gusto pakovanom [[Kubični kristalni sistem|kristalnom sistemu]] u prostornoj grupi ''I''m<span style="text-decoration:overline">3</span>''m'' sa parametrom rešetke a&nbsp;=&nbsp;351&nbsp;pm i dvije formulske jedinice po elementarnoj ćeliji. Na izuzetno niskim [[temperatura]]ma od 78&nbsp;K mijenja se kristalna struktura spontanim prijelazom bilo u heksagonalnu strukturu tipa magnezija sa parametrima rešetke a&nbsp;=&nbsp;311&nbsp;pm i c&nbsp;=&nbsp;509&nbsp;pm ili izmjenom u izobličenu kubičnu strukturu tipa [[bakar|bakra]] (kubična plošno centrirana) sa parametrom rešetke a&nbsp;=&nbsp;438&nbsp;pm. Tačan uzrok zbog čega se javlja jedna od ovih struktura nije poznat.<ref name="Schubert" />

Litij među ostalim [[alkalni metali|alkalnim metalima]] ima najviše [[talište|tačke topljenja]] i [[tačka ključanja|ključanja]] kao i najveći [[Specifična toplota|specifični toplotni kapacitet]]. Iako on ima najveću tvrdoću od svih alkalnih metala, može se rezati nožem a njegova [[Mohsova skala tvrdoće|Mohsova tvrdoća]] iznosi 0,6.<ref name="gale" /><ref name="webelements" /> Kao tipičan metal, dobar je provodnik struje (provodljivost oko 18% od provodljivosti bakra<ref name="dtv" />) kao i toplote.

Litij ispoljava veliki broj sličnosti sa [[magnezij]]em, što se, između ostalog, iskazuje i i činjenici javljanja heterotipskih miješanih kristala od litija i magnezija, a koji imaju osobinu izodimorfije. Iako se magnezij najgušće kristalizira heksagonalno, dok se nasuprot njega litij kristalizira u kubičnu prostorno centriranu kuglastu rešetku, oba metala se mogu ''heterotipski'' miješati.<ref name="malissa" /> Međutim, ovo se dešava samo u vrlo ograničenom rasponu koncentracija, pri čemu kod suviška neke od komponenti, jedna od njih ''nameće'' (prisiljava da promijeni) kristalnu rešetku drugoj.

[[Ion]] litija sa −520&nbsp;kJ/mol<ref name="Binnewies241" /> ima najvišu [[entalpija|entalpiju]] hidratacije među svim ionima alkalnih metala. Stoga se on u [[voda|vodi]] u potpunosti hidratizira i snažno privlači molekule vode. Ion litija gradi dvije hidratne ljuske, jednu unutrašnju sa četiri molekule vode, koja je izuzetno snažno povezana sa litijevim ionom preko svojih atoma kisika, te jednu vanjsku ljusku, koja je povezana sa ionom Li[H<sub>2</sub>O]<sub>4</sub><sup>+</sup> preko "[[vodikova veza|vodikovog mosta"]] sa drugim molekulima vode. Zbog toga je [[ionski radijus]] hidratiziranih iona litija veoma velik, veći čak i od nekih iona teških alkalnih metala kao što su [[rubidij]] i [[cezij]], koji u vodenim rastvorima ne grade takvu vrstu snažno vezanih hidratnih ljuski.

[[Datoteka:Dilithium-2D-dimensions.svg|thumb|lijevo|Lewisova formula dilitija]]
U [[plin|gasovitom]] stanju, litij se ne nalazi u vidu pojedinačnih atoma, već u molekularnom stanju kao dilitij Li<sub>2</sub>. Na taj način jednovalentni litij dostiže popunjenu ''s''-atomsku orbitalu a time i energetski povoljniju situaciju. [[Dilitij]] ima dužinu veze od 267,3&nbsp;pm i energiju veze od 101&nbsp;kJ/mol.<ref name="winter" />

=== Hemijske ===
[[Datoteka:Lithiumnitrid.jpg|thumb|Metalni litij obložen nitridom zbog kontakta sa zrakom]]
Litij je, kao i svi drugi alkalni metali, vrlo reaktivan i vrlo lahko reagira sa mnogim elementima i spojevima (poput [[voda|vode]] dajući toplotu). Među svim alkalnim metalima, on je najviše reaktivan. Posebnost, po kojoj se litij razlikuje od drugih alkalnih metala je njegova reakcija sa molekularnim [[dušik]]om gradeći [[litij nitrid]], reakcija koja se polahko odvija već i na sobnoj temperaturi:

:<math>\mathrm{6\ Li \ + N_2 \ \xrightarrow{20\,^{\circ}C}\ 2 \ Li_3N }</math>.

Ovo je moguće zbog velike [[gustoća naboja|gustoće naboja]] iona litija Li<sup>+</sup> te tako i velike energije rešetke litij nitrida. Litij sa -3,04&nbsp;V<ref name="Binnewies241" /> ima najniži [[elektrodni potencijal]] u cijelom periodnom sistemu, te je stoga i najmanje plemeniti element od svih. Kao i svi alkalni metali, elementarni litij se može čuvati u [[kerozin]]u (petroleumu) ili [[parafin]]skom ulju, jer u suprotnom reagira sa dušikom i [[kisik]]om iz zraka.

Pošto su radijusi iona litija Li<sup>+</sup> i magnezija Mg<sup>2+</sup> slični po veličini, također postoje i određene sličnosti u osobinama litija odnosno njegovih spojeva sa [[magnezij]]em ili spojevima magnezija. Ova sličnost u osobinama između dva elementa iz susjednih grupa periodnog sistema poznata je i kao ''dijagonalna veza'' (dijagonalni efekt). Tako litij, za razliku od [[natrij]]a, gradi mnoge metalnoorganske spojeve (organolitijske spojeve), poput [[butil-litij]]a ili [[metil-litij]]a. Ista sličnost uočena je i između [[berilij]]a i [[aluminij]]a, kao i između [[bor (element)|bora]] i [[silicij]]a.

=== Izotopi ===
U prirodi se javljaju oba stabilna [[izotop]]a litija <sup>6</sup>Li (7,6 %) i <sup>7</sup>Li (92,4 %). Osim njih, poznato je još nekoliko nestabilnih izotopa počev od <sup>4</sup>Li preko <sup>8</sup>Li do <sup>12</sup>Li, koji se mogu dobiti samo vještačkim putem. Njihova [[vrijeme poluraspada|vremena poluraspada]] iznose samo nekoliko milisekundi.<ref name="nndcbnlgov" />

[[Datoteka:Castlebravodiagram.svg|thumb|lijevo|Reakcije izotopa litija i vodika u Castle-Bravo termonuklearnoj bombi. Planirane (expected) i stvarne (got) reakcije izotopa <sup>7</sup>Li]]
Izotop <sup>6</sup>Li ima vrlo važnu ulogu u tehnologiji nuklearne fuzije. Pored uloge u nuklearnim fuzijskim reaktorima, služi i kao polazni materijal za dobijanje [[tricij]]a u hidrogenskoj bombi, koji je neophodan za fuziju sa [[deuterij]]em kojom se proizvodi enormna količina energije.

Tricij nastaje u [[Plašt fuzijskog reaktora|plaštu fuzijskog reaktora]] (takozvanom ''blanketu'') ili unutar hidrogenske bombe pored helija bombardiranjem litija <sup>6</sup>Li [[neutron]]ima, koji nastaju tokom [[Fuzijska energija|fuzije]], a prema sljedećoj nuklearnoj reakciji:

: <math>\mathrm{\,^6 _3Li + n \rightarrow \,^4 _2He + \,^3 _1T + 4{,}78\ MeV}</math>.
Također, moguća je i reakcija
: <math>\mathrm{\,^7 _3Li + n \rightarrow \,^4 _2He + \,^3 _1T + n -2{,}74\ MeV}</math>
ali je ona manje pogodna.

Iz ovog razloga, izotop <sup>6</sup>Li se izdvaja pri proizvodnji litija.<ref name="berndde" /> Razdvajanje izotopa se može vršiti naprimjer putem razmjene izotopa litij[[Amalgam (hemija)|amalgama]] i nekog rastvorenog litijevog spoja (poput litij-hlorida u [[etanol]]u). Pri tome se može dostići prinos od oko 50%.<ref name="bauer" />

Izotop <sup>7</sup>Li nastaje u neznatnim količinama u nuklearnim centralama putem nuklearne reakcije izotopa [[bor (element)|bora]] <sup>10</sup>B (korišten kao usporivač neutrona) sa neutronima.<ref name="volkmer" />

: <math>\mathrm{\,^{10} _{\ 5}B + n \rightarrow \,^7 _3Li + \,^4 _2He + \gamma}</math>

Oba izotopa litija <sup>6</sup>Li i <sup>7</sup>Li korištena su u eksperimentima sa ultrahladnim kvantnim gasovima. Tako je načinjen i prvi [[Bose-Einsteinov kondenzat]] sa ([[bozon]]) izotopom <sup>7</sup>Li.<ref name="sackett" /> Međutim <sup>6</sup>Li je [[fermion]]<ref name="atomcool" /><ref name="ling" /> te su naučnici 2003. godine uspjeli molekulu ovog izotopa pretvoriti u [[superfluid]].<ref name="selim" />
[[Datoteka:Lithium_element.jpg|lijevo|mini|Litij pluta u ulju]]

== Rasprostranjenost ==
[[Datoteka:Petalite.jpg|mini|lijevo|Petalit]]
[[Zemljina kora]] sadrži oko 0,006 % litija.<ref name="dtv" /> Time je nešto rjeđi od [[cink]]a, [[bakar|bakra]] i [[volfram]]a, a u Zemljinoj kori je otprilike rasprostranjen kao i [[kobalt]], [[kalaj]] i [[olovo]]. Iako je litij rasprostranjen otprilike kao i olovo, njegova proizvodnja je vrlo teška zbog malehne koncentracije i velike raspršenosti.<ref name="vdi1-2011" /> Procijenjene i identificirane količine litija na Zemlji iznose više od 29 miliona tona, dok sirovinska baza iznosi oko 13 miliona tona (stanje 2011).<ref name="usgs2011" /> Procijenjene dostupne rezerve u 2009. godine iznosile su oko 4,1 miliona tona.<ref name="min" />

Litij se nalazi i u vodi za piće kao i nekim prehrambenim namirnicama poput mesa, ribe, jaja i mliječnih proizvoda. Tako naprimjer 100 grama mesa sadrži oko 100&nbsp;μg litija.<ref name="onmeda" />

=== Primarna nalazišta ===
Litij se nalazi u sastavu nekih [[minerali|minerala]] kao litij-pegmatit. Neki od najvažnijih minerala su [[ambligonit]] (LiAl[PO<sub>4</sub>]F), [[lepidolit]] (K(Li,Al)<sub>3</sub>[(Al,Si)<sub>4</sub>O<sub>10</sub>](F,OH)<sub>2</sub>), [[petalit]] (kastor, LiAl[Si<sub>4</sub>O<sub>10</sub>]) i [[spodumen]] (trifan; LiAl[Si<sub>2</sub>O<sub>6</sub>]). Ovi minerali imaju sadržaj litija do najviše 9% (kod ambligonita). Druge, mnogo rjeđe, rude litija su [[kriolitionit]] (Li<sub>3</sub>Na<sub>3</sub>[AlF<sub>6</sub>]<sub>2</sub>), u kojem je pronađen najveći udio litija među svim mineralima, [[trifilin]] (Li(Fe<sup>II</sup>,Mn<sup>II</sup>)[PO<sub>4</sub>]) i [[cinvaldit]] (K(Li,Fe,Al)<sub>3</sub>[(Al,Si)<sub>4</sub>O<sub>10</sub>](F,OH)<sub>2</sub>).

Litijevi minerali se nalaze u sastavu mnogih silikatnih stijena, ali uglavnom u veoma niskim koncentracijama. Ne postoje njegova velika nalazišta. Pošto je izdvajanje litija iz ovih minerala uslovljeno velikim troškovima, danas ono za dobijanje litija ili njegovih spojeva igra manju ulogu, ali se to može promijeniti zbog očekivanog porasta potražnje za njim. Također, vrše brojna istraživanja širom svijeta u oblasti lakšeg i isplativijeg dobijanja litija. Među najvećim rudnicima litija su rudnici Greenbushes<ref name="greenbushes" /> i Mt. Cattlin u [[Zapadna Australija|Zapadnoj Australiji]], u kojima se kopa mineral pegmatit sa velikom koncentracijom litija, a litij se dobija i kao sporedni proizvod pri proizvodnji metala [[tantal]]a. I u drugim zemljama kao što su [[Kanada]] i [[Rusija]], te do 1998. u SAD kod grada [[Bassemer City]], [[Sjeverna Karolina]], iskopava se mineral spodumen iz kojeg se izdvaja litij.<ref name="meridian" />

Za najveće nalaziše litija u Evropi smatra se okrug [[Wolfsberg (okrug)|Wolfsberg]] u austrijskoj pokrajini [[Koruška]]. Nakon završetka probnih bušenja krajem 2013. godine, australijski [[Global Strategic Metals]] planira u Wolfsbergu početi sa kopanjem litijeve rude počev od 2016. godine.<ref name="orfat" /> Međutim, neki kritičari naglašavaju da je takav projekat neisplativ, jer se ruda nalazi duboko u stijenama, te da su troškovi kopanja u usporedbi sa površinskim kopovima u [[Čile]]u ogromni.

=== Sekundarna nalazišta ===
{|class="wikitable sortable" style="float:left; margin:5px; font-size: 90%;"
|+Rudarska proizvodnja litija (2011.) i rezerve u tonama<ref name="minerals.usgs.gov" />
|-
! Država
! Proizvodnja
! Rezerve<ref name="reser" />
|-
|{{ZID|Argentina}}
| 3.200
| 850.000
|-
|{{ZID|Australija}}
| 9.260
| 970.000
|-
|{{ZID|Brazil}}
| 160
| 64.000
|-
|{{ZID|Kanada}} (2010)
| 480
| 180.000
|-
|{{ZID|Čile}}
| 12.600
| 7.500.000
|-
|{{ZID|Kina}}
| 5.200
| 3.500.000
|-
|{{ZID|Portugal}}
| 820
| 10.000
|-
|{{ZID|Zimbabve}}
| 470
| 23.000
|-
| '''Ukupno svijet'''
| '''34.000'''
| '''13.000.000'''
|}
Litijeve soli, naročito [[litij-hlorid]], nalaze se u sastavu mnogih slanih depozita, uglavnom isušenih mora i slanih jezera. Njegova koncentracija na tim mjestima može iznositi i do jedan [[postotak]]. Za kvalitet slanih naslaga, osim koncentracije litija, važni su i omjeri količina [[magnezij]]a i litija. Danas se litij dobija uglavnom u [[Čile]]u (Salar de [[Atacama]]), (gdje su pronađene naslage sa sadržajem litija od 0,16% što je među najvišim u svijetu<ref name="vdi1-2011" />), [[Argentina|Argentini]] (Salar de Hombre Muerto), SAD (Silver Peak, [[Nevada]]) i [[Narodna Republika Kina|Kini]] (jezero Zhabuye, Tibet, jezero Taijinaier, Qinqhai). Postoje i druga slana jezera sa velikim sadržajem litija, ali se ona trenutno ne eksploatiraju, naprimjer u Kini, Argentini, [[Afganistan]]u i naročito u [[Bolivija|Boliviji]], gdje je u slanom jezeru Salar de Uyuni procijenjeno da se nalazi oko 5,4 miliona tona litija, što možda predstavlja najveće nalazište.<ref name="min" />

Kao povezani i nusproizvodi pri proizvodnji litija često se javljaju [[kalij-karbonat]] (potaša), [[boraks]], [[cezij]] i [[rubidij]].

Razne biljke kao što su [[duhan]] ili vrste iz roda ''Ranunculus'' uzimaju litijeve spojeve iz zemljišta i skladište ih u sebi. Prosječni udio litijevih spojeva u suhoj masi tih biljaka iznosi između 0,5 [[ppm]] i 3 ppm. U vodama svjetskih mora nalazi se i litij u srednjoj koncentraciji od 180 ppb dok se u tekučim vodama nalazi u koncentraciji do 3 ppb.

Zbog očekivanog porasta potražnje za litijem za potrebe proizvodnje baterija i akumulatora za vozila na električni pogon, danas mnoge kompanije istražuju isplative načine dobijanja minerala i slanih naslaga u kojima ima dovoljno litija u mnogim regijama svijeta, uključujući i Evropu.<ref name="faznet" />

=== U svemiru ===
Nakon [[Veliki prasak|Velikog praska]], osim izotopa [[vodik]]a i [[helij]]a, nastale su i znatne količine izotopa litija <sup>7</sup>Li. Međutim, najveći dio od ovog litija danas ne postoji, jer je on u [[zvijezda]]ma [[Fuzija|fuzionirao]] sa vodikom u procesu proton-proton reakcije II te je tako potrošen.<ref name="naukade" />

U [[Smeđi patuljak|smeđim patuljcima]] masa i temperatura zvijezde nisu dovoljno visoke za fuziju vodika, jer njena masa ne doseže neophodnu veličinu od otprilike 75 mâsa [[Jupiter]]a. Tako litij nastao tokom Velikog praska ostaje u smeđim patuljcima sadržan u velikim količinama. Iz ovih razloga, litij je također relativno rijedak element i u [[svemir]]u, ali njegovo prisustvo može poslužiti kao dokaz postojanja smeđih patuljaka.<ref name="zwerge" />

Udio litija u raznim zvijezdama je dosta različita, čak i kada su njihove mase, starost ili [[metalicitet]] vrlo slični. Vjerovalo se da [[planeta|planete]] mogu imati utjecaj na sadržaj litija neke zvijezde. Ukoliko naprimjer neka zvijezda nema planeta koje kruže oko nje, smatralo se da je udio litija u njoj vrlo visok, dok zvijezde poput [[Sunce|Sunca]] koje su okružene brojnim planetama, sadrže vrlo malo litija u sebi. Uzrok tome se prepostavlja da planete svojim gravitacijskim utjecajima doprinose na snažno miješanje vanjskih i unutrašnjih slojeva u zvijezdi, tako da više litija dospijeva u područja unutar zvijezde gdje je dovoljno visoka temperatura za odvijanje procesa fuzije.<ref name="garik" />

== Dobijanje ==
Iz slanih rastvora koji sadrže litij, može se istaložiti litij-karbonat razblaživanjem vodom i dodavanjem [[natrij-karbonat]]a (sode). Zatim se uparava slana voda u zraku sve dok udio litija ne pređe 0,5%. Dodavanje natrij karbonata iz nje se počinje taložiti teško rastvorljivi litij karbonat:

: <math>\mathrm{2\ LiCl \ + Na_2CO_3 \ \longrightarrow \ Li_2CO_3\downarrow +\ 2\ NaCl }</math>.

Neračunajući proizvodnju u SAD, tokom 2008. godine u svijetu je proizvedeno oko 27.400 tona litija,<ref name="min" /> a uglavnom se na tržištu prodavao u obliku litij karbonata (Li<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>). Od ove količine 12.000 tona otpada na [[čile]]ansku ''Salar de Atacama'', a gotovo 7.000 tona na australijski rudnik ''Greenbushes''.

Da bi se dobio metalni litij, prvo se litij karbonatu mora dodati [[hlorovodična kiselina]]. Pri tome nastaje [[ugljik dioksid]] koji se izdvaja kao gas, te preostaje rastvoreni [[litij-hlorid]]. Ovaj rastvor se stavlja u [[vakuum]]ski isparivač gdje isparava, sve dok se hlorid ne iskristalizira:

: <math>\mathrm{Li_2CO_3 +\ 2\ H_3O^+ +\ 2\ Cl^- \longrightarrow \ 2\ Li^+ +\ 2\ Cl^- + CO_2\uparrow +\ 3\ H_2O}</math>

Uređaji i oprema koja se koristi za dobijanje litij-hlorida moraju biti načinjeni iz posebnih vrsta [[čelik]]a ili legura [[nikl]]a, jer slani rastvor djeluje izuzetno korozivno. Metalni litij se dobija [[elektroliza|elektrolizom]] topivim elektrodama pri temperaturi od 352&nbsp;°C iz istopljene [[Eutektička tačka|eutektične]] smjese iz 52 masena postotka litij-hlorida i 48 masena postotka kalij-hlorida:

: <math>\mathrm{Li^+ + \mathrm{e}^- \ \xrightarrow[elektroliza]{352\,^{\circ}C} \ Li}</math>
odnosno:
: <math>\mathrm{KCl + LiCl \ \xrightarrow[elektroliza]{352\,^{\circ}C}\ K + Li + Cl_2}</math>.

Međutim, u procesu elektrolize, kalij se ne izdvaja jer u istopljenom hloridu on ima niži [[elektrodni potencijal]]. Za razliku od njega, tragovi natrija se izdvajaju, te čine litij izuzetno reaktivnim (što je prednost u [[organska hemija|organskoj hemiji]], ali ne i za Li-baterije). Tečni litij se skuplja na površini [[elektrolit]]a, te se relatno lahko može izdvojiti iz elektrolitičke ćelije. Litij je također moguće dobiti i elektrolizom litij-hlorida u [[piridin]]u. Ova metoda je posebno pogodna za laboratorijsko dobijanje manjih količina litija.

== Upotreba ==
[[Datoteka:Lithium battery 3.6V.jpg|thumb|200px|Litijska baterija]]
Najveći dio proizvedenih soli litija se ne reducira do metalnog litija, već se koristi bilo direktno kao [[litij-karbonat]], [[litij-hidroksid]], [[litij-hlorid]], [[litij-bromid]] ili se prevodi u neki drugi spoj litija. Kao metal, on je neophodan u određenom broju aplikacija, među kojima je najviše u industriji baterija i industriji [[staklo|stakla]] i [[keramika|keramike]]. Najvažniji vidovi upotrebe njegovih spojeva navedeni su u odjeljku „[[#Spojevi|spojevi]]“.

=== Kao metal ===
Dio proizvedenog metalnog litija koristi se za dobijanje njegovih spojeva, koji se ne mogu direktno dobiti iz litij karbonata. To su, u prvom redu, organolitijski spojevi poput [[butil-litij]]a, spojeva litija i [[vodik]]a kao [[litij-hidrid]]a (LiH) ili [[litij aluminij-hidrid]]a kao i [[litij-amid]]a. Zbog mogućnosti litija da reagira direktno sa [[dušik]]om, koristi se i za uklanjanje tog gasa tamo gdje je to neophodno.

Metalni litij je izuzetno snažno redukcijsko sredstvo. On reducira mnoge materijale, koji inače ne reagiraju sa drugim redukcijskim sredstvima. Upotrebljava se i za djelomično hidriranje aromatskih spojeva ([[Birchova redukcija]]). U [[metalurgija|metalurgiji]], koristi se za odstranjivanje [[sumpor]]a iz istopljenog [[željezo|željeza]], dezoksidaciju i uklanjanje [[ugljik]]a iz istopljenih metala.

Pošto litij ima veoma nizak [[Elektrodni potencijal#Normni potencijal|normni potencijal]], može se upotrebljavati u baterijama kao [[anoda]]. Takve litijske baterije imaju vrlo veliku [[gustoća energije|gustoću energije]] a mogu proizvesti posebno visok [[električni napon]]. Treba razlikovati litijske baterije koje se ne mogu ponovno puniti sa punjivim litij-ionskim baterijama (akumulatorima), kod kojih se kao katoda koristi metalni oksid litija kao naprimjer litij kobalt oksid a na strani anode koristi se [[grafit]] ili neki spoj na kojem interkaliraju ioni litija.<ref name="tremel" />

=== Sastojak legura ===
Litij se ponekad dodaje drugim metalima pri njihovom [[legura|legiranju]], radi poboljšanja njihovih osobina. Često za u te svrhe budu dovoljne i vrlo malehne količine litija. Mnogim supstancama dodavanje litija poboljšava otpornost na izvlačenje, tvrdoću i mehaničku elastičnost. Jedan od primjera legura sa litijem je takozvani ''Bahnmetall'' (njem. ''željeznički metal''), legura [[olovo|olova]] sa oko 0,04% litija, koja se koristi u Njemačkoj kao materijal za izradu [[ležaj|valjkastih ležaja]] na željeznicama. Također i u magnezijskim i aluminijskim legurama, litij se dodaje za poboljšanje mehaničkih osobina. Istovremeno, legure litija su vrlo lahke i stoga se često koriste i u avionskoj i svemirskoj tehnici.

=== Istraživanje (atomska fizika) ===
U oblasti [[atomska fizika|atomske fizike]], litij se vrlo često upotrebljava, jer je kao <sup>6</sup>Li jedini među alkalnim metalima sa stabilnim [[fermion]]skim izotopom, zbog čega je pogodan za istraživanje efekata u ultrahladnim fermionskim kvantnim gasovima. Istovremeno, iskazuje veoma široku Feshbach rezonancu, koja omogućava da se dužina raspršenja između atoma podešava po želji, pri čemu se ne mora posebno precizno održavati [[magnetno polje]] zbog širine [[rezonanca (fizika)|rezonance]].

====== Nuklearna fuzija ======
Litij-6 se cijeni kao izvorni materijal za proizvodnju [[tricij]]a i kao [[apsorber neutrona]] u [[Nuklearna fuzija|nuklearnoj fuziji]]. Prirodni litij sadrži oko 7,5% litija-6 iz kojeg su velike količine litija-6 proizvedene [[Odvajanje izotopa|separacijom izotopa]] za upotrebu u [[Nuklearno oružje|nuklearnom oružju]].<ref>{{Cite book|last=Makhijani, Arjun|url={{google books|plainurl=y|id=0oa1vikB3KwC|page=60}}|title=Nuclear Wastelands: A Global Guide to Nuclear Weapons Production and Its Health and Environmental Effects|last2=Yih, Katherine|date=2000|publisher=MIT Press|isbn=978-0-262-63204-1|pages=59–60|archive-url=https://web.archive.org/web/20160613234841/https://books.google.com/books?id=0oa1vikB3KwC&pg=PA60|archive-date=13. 6. 2016|url-status=live|name-list-style=amp}}</ref> Litij-7 je postao interesantan za upotrebu u [[Rashladna tečnost|rashladnim tečnostima]] [[Nuklearni reaktor|nuklearnih reaktora]].<ref>{{Cite book|last=National Research Council (U.S.). Committee on Separations Technology and Transmutation Systems|url={{google books|plainurl=y|id=iRI7Cx2D4e4C|page=278}}|title=Nuclear wastes: technologies for separations and transmutation|date=1996|publisher=National Academies Press|isbn=978-0-309-05226-9|page=278|archive-url=https://web.archive.org/web/20160613113140/https://books.google.com/books?id=iRI7Cx2D4e4C&pg=PA278|archive-date=13. 6. 2016|url-status=live}}</ref>

[[Litij deuterid]] je bio [[Nuklearna fuzija|fuzijsko gorivo]] izbora u ranim verzijama [[Nuklearno oružje|hidrogenske bombe]]. Kada su bombardovani [[neutron]]ima, i <sup>6</sup>Li i <sup>7</sup>Li proizvode [[tricij]] - ova reakcija, koja nije bila u potpunosti shvaćena kada su [[Vodikova bomba|hidrogenske bombe]] prvi put testirane, bila je odgovorna za neuspjeh [[Nuklearni test|nuklearnog testa]] [[Castle Bravo]]. Tricij se spaja s [[deuterij]]em u reakciji [[Nuklearna fuzija|fuzije]] koju je relativno lahko postići. Iako detalji ostaju tajni, litij-6 deuterid očito još uvijek igra ulogu u modernom [[Nuklearno oružje|nuklearnom oružju]] kao fuzijski materijal.<ref>{{Cite book|last=Barnaby, Frank|url={{google books|plainurl=y|id=yTIOAAAAQAAJ|page=39}}|title=How nuclear weapons spread: nuclear-weapon proliferation in the 1990s|date=1993|publisher=Routledge|isbn=978-0-415-07674-6|page=39|archive-url=https://web.archive.org/web/20160609210558/https://books.google.com/books?id=yTIOAAAAQAAJ&pg=PA39|archive-date=9. 6. 2016|url-status=live}}</ref>

=== Medicina ===
Već od 1850. litij se počeo koristiti u medicini zapadnoevropskih zemalja kao sredstvo protiv [[giht]]a. Međutim, nije se pokazao djelotvoran. I drugi vidovi upotrebe litijevih soli u medicini su također ostali bezuspješni, između ostalih i kao sredstvo protiv infektivnih bolesti.

Tek 1949. australijski fizijatar [[John Cade]] opisao je moguću oblast upotrebe litijevih soli. On je zamorcima ubrizgavao različite hemijske spojeve, između ostalih i soli litija, od čega su oni mnogo slabije reagirali na vanjske podražaje, te su bili mnogo mirniji ali ne i pospani.<ref name="cadej" /> Tek nakon što je isto isprobao i na sebi između 1952. i 1954. Cade je podržao upotrebu litij karbonata kao lijeka u terapiji depresivnih, [[Shizofrenija|shizofrenih]] i maničnih pacijenata, a nakon provedene opsežne studije na psihijatrijskoj bolnici u [[Risskov]]u ([[Danska]]).<ref name="schoum" /> Time su postavljeni budući temelji današnje terapije litijem.

== Spojevi ==
Litij je veoma reaktivan i sa većinom nemetala gradi spojeve u kojima se uvijek nalazi u oksidacijskom stanju +I. Ovi spojevi su uglavnom načinjeni [[Ionska veza|ionskom vezom]], ali za razliku od spojeva drugih alkalnih metala imaju veliki kovalentni udio. To se iskazuje između ostalog i po tome što su mnoge soli litija, za razliku od odgovarajućih [[natrij]]evih i kalijevih soli, dobro [[rastvorljivost|rastvorljive]] u organskim rastvaračima poput [[aceton]]a i [[etanol]]a.

Neki od neorganskih spojeva litija su:
*[[Litij-hidrid]] LiH
*[[Litij bor-hidrid]] {{Chem|Li|B|H|4}}
*[[Litij aluminij-hidrid]] {{Chem|Li|Al|H|4}}
*[[Litij-oksid]] {{Chem|Li|2|O}}
*[[Litij-peroksid]] {{Chem|Li|2|O|2}}
*[[Litij-hidroksid]] LiOH
*litijevi halogenidi: [[litij-fluorid]], [[litij-hlorid]], [[litij-bromid]] i [[litij-jodid]]
*[[Litij-karbonat]] {{Chem|Li|2|C|O|3}}
*[[Litij-perhlorat]] {{Chem|Li|Cl|O|4}}
*[[Litij-sulfat]] {{Chem|Li|2|S|O|4}}
*[[Litij-nitrat]] {{Chem|Li|N|O|3}}
*[[Litij-nitrid]] {{Chem|Li|3|N}}

Za razliku od većine drugih alkalnometalnih organskih spojeva, litijevi organski spojevi imaju značajnu ulogu naročito u [[organska hemija|organskoj hemiji]]. Od posebnog značaja su ''n''-butil-litij, ''tert''-butil-litij, metil-litij i fenil-litij.

== Reference ==
{{refspisak|2|refs=
<ref name="dtv">{{Cite book|title=dtv-Atlas Chemie|volume=1|edition=9|publisher=dtv|year=2000|isbn=9783423032179}}</ref>
<ref name="harry">{{Cite book|author=Harry H. Binder|title=Lexikon der chemischen Elemente|publisher=S. Hirzel Verlag|location=Stuttgart|year=1999|isbn=3-7776-0736-3}}</ref>
<ref name="wieser">{{Cite journal|author=Michael E. Wieser, Tyler B. Coplen|title=Atomic weights of the elements 2009 (IUPAC Technical Report)|journal=Pure and Applied Chemistry|year=2010|page=1|doi=10.1351/PAC-REP-10-09-14}}</ref>
<ref name="ludwig">{{Cite book|author=Ludwig Bergmann, Clemens Schaefer, Rainer Kassing|title=Lehrbuch der Experimentalphysik, Band 6: Festkörper|url=https://archive.org/details/lehrbuchderexper00berg_977|edition=2|publisher=Walter de Gruyter|year=2005|isbn=978-3-11-017485-4|page=[https://archive.org/details/lehrbuchderexper00berg_977/page/n377 361]}}</ref>
<ref name="greenwood">{{Cite book|author=N. N. Greenwood, A. Earnshaw|title=Chemie der Elemente|edition=1|publisher=VCH|location=Weinheim|year=1988|isbn=3-527-26169-9|page=97}}</ref>
<ref name="gale">"{{Cite book|chapter=Lithium|url=https://archive.org/details/outofboxstrategi00hage_0|title=The Gale Encyclopedia of Science|publisher=Gale|year=2008|access-date=5. 9. 2014|isbn=978-1578516803}}</ref>
<ref name="crc">{{Cite book|editor=Robert C. Weast|title=CRC Handbook of Chemistry and Physics|url=https://archive.org/details/crchandbookofche70edunse|publisher=CRC (Chemical Rubber Publishing Company)|location=Boca Raton|year=1990|isbn=0-8493-0470-9|pages=E-129 do E-145}}</ref>
<ref name="zhang">{{Cite journal|author=Yiming Zhang, Julian R. G. Evans, Shoufeng Yang|title=Corrected Values for Boiling Points and Enthalpies of Vaporization of Elements in Handbooks|journal=Journal of Chemical & Engineering Data|volume=56|year=2011|pages=328–337|doi=10.1021/je1011086}}</ref>
<ref name="figurowski">{{Cite book|author=N. Figurowski|title=Die Entdeckung der chemischen Elemente und der Ursprung ihrer Namen|publisher=Aulis-Verlag Deubner|location=Köln|year=1981|isbn=3-7614-0561-8|page=135}}</ref>
<ref name="elschenbroich">{{Cite book|author=C. Elschenbroich|title=Organometallchemie|edition=6|publisher=Teubner B.G. Gmbh|location=Leipzig|year=2009|page=16|isbn=9783835192232}}</ref>
<ref name="IMR">{{Cite book|author=Jessica Elzea Kogel|url=https://books.google.de/books?id=zNicdkuulE4C&pg=PA599#v=onepage|title=Industrial minerals & rocks: commodities, markets, and uses|edition=7|publisher=SME|year=2006|isbn=978-0-87335-233-8|page=599}}</ref>
<ref name="mineralsusgs">United States Geological Survey: ''[http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/lithium/myb1-2007-lithi.pdf Minerals Yearbook 2007: Lithium] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100717174958/http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/lithium/myb1-2007-lithi.pdf |date=17. 7. 2010 }}.'' (PDF), 2007.</ref>
<ref name="nndcbnlgov">[http://www.nndc.bnl.gov/amdc/nubase/Nubase2003.pdf The Nubase evaluation of nuclear and decay properties] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130724211828/http://www.nndc.bnl.gov/amdc/nubase/Nubase2003.pdf |date=24. 7. 2013 }} (PDF, engl.).</ref>
<ref name="berndde">''[http://www.bernd-leitenberger.de/abc-waffen.shtml ABC oružje].''</ref>
<ref name="bauer">{{Cite journal|author=Richard Bauer|title=Lithium – wie es nicht im Lexikon steht|journal=Chemie in unserer Zeit|volume=19|issue=5|year=1985|pages=167–173|doi=10.1002/ciuz.19850190505}}</ref>
<ref name="volkmer">{{Cite book|author=Martin Volkmer|title=Kernenergie Basiswissen|publisher=Inforum|year=2007|isbn=3-926956-44-5|page=39|url=http://www.kernenergie.de/kernenergie-wAssets/docs/service/018basiswissen2007.pdf|format=pdf|access-date=29. 11. 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20120617070627/http://www.kernenergie.de/kernenergie-wAssets/docs/service/018basiswissen2007.pdf|archive-date=17. 6. 2012|url-status=dead}}</ref>
<ref name="sackett">C. C. Bradley, C. A. Sackett, J. J. Tollett, R. G. Hulet: ''Evidence of Bose-Einstein Condensation in an Atomic Gas with Attractive Interactions.'' u: ''Physical Review Letters'' 75, br.&nbsp;9, 1995, str.&nbsp;1687–1690, {{doi|10.1103/PhysRevLett.75.1687}} ([http://www.physik.uni-oldenburg.de/Docs/theo3/harting/Diplom/Articles/bose1.pdf PDF]{{Mrtav link|datum=Oktobar 2019 |bot=InternetArchiveBot }}).</ref>
<ref name="selim">S. Jochim, M. Bartenstein, A. Altmeyer, G. Hendl, S. Riedl, C. Chin, J. Hecker Denschlag, R. Grimm: ''Bose-Einstein Condensation of Molecules.'' u: ''Science.'' 302, br.&nbsp;5653, 2003, str.&nbsp;2101–2103, {{doi|10.1126/science.1093280}}</ref>
<ref name="vdi1-2011">VDI nachrichten: [http://www.vdi-nachrichten.com/vdi-nachrichten/aktuelle_ausgabe/akt_ausg_detail.asp?cat=1&id=51175&source=rubrik ''Lithium – ein Spannungsmacher auf Kreislaufkurs''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200407083216/https://www.vdi-nachrichten.com/vdi-nachrichten/aktuelle_ausgabe/akt_ausg_detail.asp?cat=1&id=51175&source=rubrik |date=7. 4. 2020 }}. 7. januar 2011, str.&nbsp;3.</ref>
<ref name="usgs2011">USGS 2011 ''[http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/lithium/mcs-2011-lithi.pdf (PDF)] {{Webarchive|url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/lithium/mcs-2011-lithi.pdf |date=9. 10. 2022 }}''.</ref>
<ref name="min">''[http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/lithium/mcs-2009-lithi.pdf Lithium na USGS Mineral Resources, 2009] (PDF).''</ref>
<ref name="onmeda">[http://www.onmeda.de/lexika/naehrstoffe/spurenelemente/lithium-taeglicher-bedarf-2282-3.html Onmeda Nährstoff-Lexikon], stanje 10. juni 2009.</ref>
<ref name="greenbushes">{{Cite web |url=http://www.talisonlithium.com/projects |title=Greenbushes Lithium |access-date=26. 11. 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141210094324/http://www.talisonlithium.com/projects |archive-date=10. 12. 2014 |url-status=dead }}</ref>
<ref name="meridian">Meridian International Research: ''[http://www.meridian-int-res.com/Projects/Lithium_Microscope.pdf The trouble with Lithium 2.]'' (PDF) Martainville, maj 2008.</ref>
<ref name="orfat">ORF.at: [http://kaernten.orf.at/news/stories/2669786/ Lithiumabbau in der Zielgeraden], 22. septembar 2014. {{Simboli jezika|de|njemački}}</ref>
<ref name="faznet">''[http://www.faz.net/artikel/C30974/die-weisse-hoffnung-30361903.html Die weiße Hoffnung]{{Mrtav link}}.'' u: ''FAZ.''27. januar 2011, str.&nbsp;19.</ref>
<ref name="naukade">''[http://www.wissenschaft.de/wissen/news/268553.html Wo das ganze Lithium geblieben ist].'' na stranici: ''wissenschaft.de''</ref>
<ref name="zwerge">''[http://abenteuer-universum.de/sterne/brzwerg.html Über braune Zwerge].''</ref>
<ref name="garik">{{Cite journal|author=Garik Israelian, Elisa Delgado Mena, Nuno C. Santos, Sergio G. Sousa, Michel Mayor, Stephane Udry, Carolina Domínguez Cerdena, Rafael Rebolo, Sofia Randich|title=Enhanced lithium depletion in Sun-like stars with orbiting planets|journal=Nature|year=2009|issue=462|pages=189–191|doi=10.1038/nature08483}}</ref>
<ref name="atomcool">[http://atomcool.rice.edu/?Research:Archive:Fermionic_Studies_in_6Lithium Fermionic Studies in <sup>6</sup>Lithium]</ref>
<ref name="Binnewies241">{{Cite book|author=M. Binnewies|title=Allgemeine und Anorganische Chemie|edition=1|publisher=Spektrum Verlag|year=2004|page=241|isbn=978-3827402080}}</ref>
<ref name="ling">{{Cite book|author=A. V. Ling|year=2006|title=Focus on Boson Research|publisher=Nova Publishers|isbn=9781594545207|page=184}}</ref>
<ref name="Schubert">K. Schubert:'' Ein Modell für die Kristallstrukturen der chemischen Elemente'' u: ''Acta Crystallographica'' 30, 1974, str.&nbsp;193–204, {{doi|10.1107/S0567740874002469}}.</ref>
<ref name="malissa">H. Malissa: ''Die Trennung des Lithiums vom Magnesium in Lithium-Magnesium-Legierungen.'' u: ''Fresenius’ Journal of Analytical Chemistry.'' 171, br.&nbsp;4, 1959, str. 281–282, {{doi|10.1007/BF00555410}}.</ref>
<ref name="Holleman-Wiberg">{{Cite book|author=Arnold F. Holleman, Egon Wiberg, Nils Wiberg|title=Lehrbuch der Anorganischen Chemie|edition=91–100|publisher=de Gruyter|location=Berlin|year=1985|isbn=3-11-007511-3|pages=928–931}}</ref>
<ref name="webelements">[http://www.webelements.com/lithium/physics.html Litij na stranici webelements.com, fizičke osobine].</ref>
<ref name="winter">{{Cite book|author=Mark J. Winter|title=Chemical Bonding|url=https://archive.org/details/chemicalbonding0000wint|publisher=Oxford University Press|year=1994|isbn=0-19-855694-2}}</ref>
<ref name="tremel">[http://www.ak-tremel.chemie.uni-mainz.de/ChiuZ/Script%20TU%20Graz%20Lithium-Batterien.pdf O litijskim baterijama] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124081152/http://www.ak-tremel.chemie.uni-mainz.de/ChiuZ/Script%20TU%20Graz%20Lithium-Batterien.pdf |date=24. 1. 2009 }} na stranici TU Graz (PDF).</ref>
<ref name="cadej">{{Cite journal|author=J. Cade|title=Lithium salts in the treatment of psychotic excitement|journal=Med. J. Australia|volume=36|year=1949|pages=349–352|pmid=18142718}}</ref>
<ref name="schoum">{{Cite book|author=M. Schou|title=Lithiumbehandlung der manisch-depressiven Krankheit|publisher=Thieme|year=2001|isbn=3-13-593304-0}}</ref>
<ref name="minerals.usgs.gov">U.S. Geological Survey, 2012, [http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/lithium/ commodity summaries] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303175050/http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/lithium/ |date=3. 3. 2016 }} 2011: U.S. Geological Survey</ref>
<ref name="reser">[http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/mcs/2011/mcsapp2011.pdf Dodaci] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111106013449/http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/mcs/2011/mcsapp2011.pdf |date=6. 11. 2011 }}; Po definicijama USGS, bazne rezerve obuhvataju ''one dijelove resursa koji imaju dovoljan potencijal da postanu ekonomski dostupne u okviru planiranih nivoa a izvan onih koji pretpostavljaju dokazane tehnologije i trenutne ekonomije. Bazna rezerva uključuje one resurse koji su trenutno ekonomični (rezerve), granično ekonomični (granične rezerve) i neke od onih koji su trenutno neekonomični (subekonomski resursi).''</ref>
}}

== Vanjski linkovi ==
{{Commonscat|Lithium}}
* {{Cite book|author=Bauer Michael ''et al.''|year=2006|title=Lithium in Neuropsychiatry|edition=1|publisher=Informa Healthcare|isbn=9781841845159}}
* Hobbs, L. M.; Thorburn, J. A. (juni 1994): ''Lithium isotope ratios in six halo stars'', The Astrophysical Journal, vol. 428, no. 1, pt. 1, str. L25-L28, {{doi|10.1086/187384}}
* [http://www.lenntech.com/periodic/elements/li.htm Litij] na stranici Lenntech

{{PSE}}
{{Normativna kontrola}}

[[Kategorija:Hemijski elementi]]